Bardzo dużo mówi się o postawie ciała. A co to właściwie znaczy prawidłowa postawa ciała? Czy ktoś
z płaskostopiem, skoliozą czy lejkowatą klatką piersiową może mieć prawidłową postawę ciała? Co to
znaczy, że ktoś ma pogłębioną lordozę, albo, że się garbi?
W poszukiwaniu definicji prawidłowej postawy ciała zacząłem przeszukiwać naukowe bazy danych.
Okazało się, że artykułów naukowych na temat postawy ciała jest sporo. Większość z nich opisuje
wpływ czegoś na postawę ciała, np. terapii manualnej, albo siedzącego trybu życia. Inni autorzy
starają się doszukiwać zależności pomiędzy określonym typem postawy a np. ustawieniem żuchwy.
Nigdzie jednak nie znalazłem definicji postawy ciała wyrażonej w jakichś liczbach, np. kątach
poszczególnych krzywizn fizjologicznych kręgosłupa.
Postanowiłem sprawdzić co ma na ten temat do powiedzenia wikipedia. Oto co znalazłem:
„taki układ poszczególnych odcinków ciała niedotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne
zrównoważenie i stabilność ciała, wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego, zapewnia dużą
wydolność statyczno-dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia i działania narządów
wewnętrznych” – stan na styczeń 2024
Jak najbardziej zgadzam się z tym opisem. Moim zdaniem możemy powiedzieć, że ktoś ma
prawidłową postawę ciała jeśli w ocenie specjalisty jego postawa ciała jest harmonijna, aktywna i
wolna od patologicznych kompensacji napięciowych.
Możemy więc wysnuć wniosek, że nie ma jednej, najlepszej, najbardziej prawidłowej postawy ciała, a
jej ocena jest w dużym stopniu subiektywna. Oznacza, to że jeśli osoba dorosła garbi się lub ma
płaskostopie czy nawet skoliozę to niekoniecznie musi to stanowić dla niej problem w życiu
codziennym. Można uznać takie odstępstwo od normy za normę dla tej osoby. Osoba taka może być
dobrze skompensowana i jej nietypowa postawa ciała nie wpływa na jej codzienne funkcjonowanie.
Czy oznacza to, że nie powinniśmy się zajmować wadami postawy u dzieci?
Oczywiście, ze powinniśmy, ponieważ wada postawy, którą się nie zajmujemy często ma tendencję to
pogłębiania się. Poza tym postawa ciała wpływa na rozwój nie tylko motoryczny ale również
psychiczny. Te dwa aspekty zawsze idą ze sobą w parze. Osoby dorosłe o postawie ciała odbiegającej
od normy mogą zupełnie normalnie funkcjonować w życiu codziennym, co nie oznacza, że nie są
predysponowane do przeciążeń i mogą je dotknąć ograniczenia związane np. z niektórymi rodzajami
aktywności lub wykonywanej pracy.
Wnioski są dwa.
Po pierwsze warto regularnie badać dzieci u specjalisty mającego doświadczenie w pracy z wadami
postawy. Większości dzieci wystarczy badanie raz na rok, chyba, że w międzyczasie rodzice zwrócą
uwagę na coś niepokojącego. Takie regularne kontrole są o tyle ważne, że im wcześniej wyłapana
wada postawy tym lepsze rokowania co do korekcji.
Po drugie, osoby dorosłe o postawie ciała odbiegającej od normy nie powinny się fiksować na swojej
wadzie postawy i stawiać ją w centrum swojego problemu. Nie jest dobrym pomysłem skupianie się
na czymś na co mamy bardzo mały wpływ. Należy się skupić na aspektach dbania o zdrowie, które są
dużo ważniejsze niż kształt naszego ciała. Te aspekty to przede wszystkim:
- dieta
- aktywność fizyczna (w niej zawierają się ćwiczenia specyficznie celowane w poprawę aktywności
- ograniczonej przez wadę postawy)
- sen i czas na regenerację dla organizmu
- kontrola stresu